Kościół rzymskokatolicki pw. Wszystkich Świętych w Bełdowie

Kościół został wzniesiony w latach 1897–1901 z fundacji Jana Wężyka herbu Wąż, ówczesnego właściciela Bełdowa. Jest to trzecia świątynia parafialna wybudowana w tym miejscu. Najstarszy kościół drewniany z ok. 1416 r., noszący wezwanie Wszystkich Świętych, został rozebrany po wygaśnięciu parafii w bliżej nieznanym czasie i okolicznościach. W roku 1526 arcybiskup gnieźnieński Jan Łaski powtórnie erygował parafię. Nowy kościół drewniany, pod tym samym wezwaniem co poprzedni, powstał z inicjatywy rodziny Bełdowskich. Przetrwał do 1897 r., kiedy to został rozebrany.

Obecny kościół parafialny powstał według projektu warszawskiego architekta Stanisława Adamczewskiego (1838–1916), pod kierunkiem architekta powiatu łódzkiego Ignacego Markiewicza (1825–1908). Konsekrował go w 1901 r. sufragan warszawski ks. bp Kazimierz Ruszkiewicz. Jest to budowla na planie krzyża łacińskiego, orientowana, murowana z cegły, tynkowana we wnętrzu, na zewnątrz fragmentarycznie (szczyty, niektóre opaski okienne i blendy). Korpus jest jednonawowy, trójprzęsłowy, transept trójdzielny, prezbiterium jednoprzęsłowe, zamknięte prosto. Po bokach prezbiterium znajdują się dwa prostokątne aneksy mieszczące przedsionek i kruchtę, a od strony wschodniej zakrystia na planie połowy ośmioboku. Do nawy od zachodu przylega kruchta. Korpus i transept nakryte są wysokimi dachami dwuspadowymi, prezbiterium takim samym, tylko nieco niższym dachem, oddzielonym murkiem szczytowym od dachu nawy. Sięgające do połowy wysokości nawy aneksy mają dachy wielospadowe.

Elewacje świątyni wykonane są z czerwonej cegły licówki i oszkarpowane na narożach. Dołem znajduje się ocementowany pas cokołowy, górą tynkowany i malowany gzyms wieńczący z fryzem. Otwory okienne i drzwiowe są prostokątne, zamknięte półkoliście, górą ujęte płaskimi opaskami z klińcem. Wejście główne od strony zachodniej obramione jest prostym portalem z profilowanym nadprożem, wyżej mieści się okulus. Takie same okno widnieje także w ścianie wschodniej prezbiterium. Ściany szczytowe nawy, transeptu i prezbiterium ujęte są wolutami i stanowią główny zewnętrzny element dekoracyjny kościoła. Ich lica zostały rozczłonkowane piastrami oraz niszami, w którym mieszczą się rzeźby świętych i aniołów.  W elewacji północnej transeptu znajduje się ślepe okno z figurą św. Józefa i rzeźbą Matki Boskiej z Dzieciątkiem po przeciwnej stronie.

Świątynia odznacza się bogatym zabytkowym wyposażeniem, pochodzącym w znacznej części z poprzedniego kościoła. W prezbiterium znajduje się barokowy ołtarz główny z początku XVIII stulecia, zbudowany z mensy, dwukondygnacyjnego retabulum i zwieńczenia. W dolnej części nastawy ołtarzowej znajduje się obraz Świętej Rodziny, a po bokach nisze arkadowe z figurami św. św. Piotra i Pawła. W górnej kondygnacji mieści się obraz „Ukrzyżowanie”, natomiast w zwieńczeniu rzeźba tronującego Boga Ojca. Ołtarze boczne w ramionach transeptu wykonane zostały w tym samym czasie, co ołtarz główny i wykazują z nim ogólne podobieństwo. Zdobią je malowidła przedstawiające Matkę Boską z Dzieciątkiem i Świętą Rodzinę. Uwagę zwraca także drewniana ambona zawieszona na filarze przyściennym, o sześciobocznym korpusie dekorowanym rzeźbami czterech ewangelistów. Na filarach nawy i prezbiterium umieszczono konsole z figurami Chrystusa i świętych apostołów z I poł. XVIII w. Do cennego wyposażenia ruchomego świątyni należą: kamienna chrzcielnica i kropielnica z przełomu XV i XVI w., barokowy krzyż procesyjny, kielich mszalny z 1792 r., trzy feretrony rokokowe z końca XVIII w. i dwa z końca następnego stulecia i inne.

Bibliografia:

1. Rzymsko-katolicko kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych, karta ewid., oprac. K. Stefański, 1988, Wojewódzki Konserwator Zabytków w Łodzi.
2. Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. II (Województwo łódzkie), red. J.Z. Łoziński, z. 6 (Powiat łódzki i miasto Łódź), oprac. M. Kwiczała, Warszawa 1953, s. 180.
3. Kuropatwa A.B., Bełdów – kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych, „Aleksandrów wczoraj i dziś” 2007, R. XXV, s. 105–113.