Kaplica cmentarna (grobowa rodziny Wężyków) pw. Przemienienia Pańskiego

w Bełdowie

Kaplica została wzniesiona w stylu późnoklasycystycznym w 1854 r. przez Jana Lebelta i jego żonę Ludwikę z Prylińskich, właścicieli dóbr Zgniłe Błoto. Zlokalizowana jest w centralnej części cmentarza rzymskokatolickiego (parafialnego), na przecięciu alei głównej z bocznymi, zwrócona frontem na południowy zachód. Wyglądem przypomina świątynię grecką typu prostylos. Jest to budowla salowa na planie prostokąta, poprzedzona silnie wysuniętym, czterokolumnowym portykiem. Kolumny w porządku toskańskim dźwigają pełne belkowanie złożone z architrawu, tryglifowego fryzu oraz gzymsu z motywem astragalu, ponad którym znajduje się trójkątny fronton. Na osi budowli, pomiędzy tryglifami, widnieje data budowy – 1854 r. Dwuspadowy dach kaplicy kryty jest blachą cynkową, okap wsparty na płaskich kroksztynach. Na kalenicy, mniej więcej w połowie długości budynku, umieszczono małą wieżyczkę-sygnaturkę o przekroju kwadratu, zwieńczoną krzyżem. Fasadę ujmują na narożach toskańskie pilastry. Po obu stronach drzwi wejściowych znajdują się arkadowe nisze z barwnymi figurami Maryi Immaculaty i Pana Jezusa. Na osi  elewacji bocznych mieszczą się pojedyncze okna zamknięte półkoliście. Całość wykonana została z cegły, otynkowana i polichromowana. Od frontu do kaplicy prowadzą sześciostopniowe schody otwarte z trzech stron.

Obiekt posiada dwa poziomy – kaplicę z ołtarzem i pod nią kryptę grobową. Wejście do krypty usytuowane jest na osi elewacji tylnej, poniżej poziomu gruntu. W kaplicy, naprzeciw wejścia, znajduje się ołtarz, a na ścianach liczne epitafia upamiętniające pochowanych w niej przedstawicieli rodu Wężyków, Orzechowskich, Romańskich, Prylińskich oraz Lebeltów. Najstarsza tablica komemoracyjna upamiętnia postać Ludwiki Lebelt, zmarłej w 1856 r. właścicielki dóbr Zgniłe Błoto.

Bibliografia

1. Kaplica cmentarna pw. Przemienienia Pańskiego, karta ewid., oprac. W. Walczak, A. Lewkowska, czerwiec 1993, Wojewódzki Konserwator Zabytków w Łodzi.
2. Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. II (Województwo łódzkie), red. J.Z. Łoziński, z. 6 (Powiat łódzki i miasto Łódź), oprac. M. Kwiczała, Warszawa 1953, s. 180.
3. Kuropatwa A.B., Bełdów – kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych, „Aleksandrów wczoraj i dziś” 2007, R. XXV, s. 113–117.
4. Zabytkowe cmen­tarze i mogiły w Polsce. Wojew­ództwo łódzkie, oprac. Lewkowska, W. Wal­czak, Warszawa 1996, s. 18.